خولی دووەمی ڕاوێژکاری سیاسی لەم دواییانەدا لە ڕیاز لە نێوان وەزارەتی دەرەوەی سعودیە و وەزارەتی دەرەوەی چین بەڕێوەچوو لایەنی سعودیە بە سەرۆکایەتی وەلید ئەلخورەیجی جێگری وەزیری دەرەوە بوو، لایەنی چینیش بە سەرۆکایەتی هاوتاکەیان بوو،جێگری وەزیر دەنگ لی. لایەنەکان باسیان لە پەرەپێدانی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان کرد، هاوکات باسیان لە پەرەسەندنەکانی جێی بایەخی ڕیاز و پەکین کرد.
جێگای سەرنجە کە پەیوەندییەکانی سعودیە و چین لەم ساڵانەی دواییدا گەشەسەندنێکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە، بەو پێیەی هاوبەشی نێوان هەردوو وڵات لەسەر ئاستی جۆراوجۆری ئابووری، سیاسی و کولتووری بەهێزتر بووە.
پەیوەندی دیپلۆماسی نێوان شانشینی سعودیە و کۆماری چینی گەل دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1990 کە باڵیۆزخانەی ئەو دوو وڵاتە بە فەرمی لە پایتەختەکانی پەکین و ڕیاز کرایەوە. هەرچەندە هاوکاری و پەیوەندییە بازرگانییەکان دەیان ساڵ لەمەوبەر لە نێوان هەردوو وڵات دەستیپێکردووە. لە ساڵی 1979 یەکەمین ڕێککەوتنی بازرگانی لە نێوانیاندا واژۆ کرا، کە بناغەی پەیوەندییە بەهێزەکانی داڕشت کە تا ئەمڕۆش بەردەوامە.
ئەمڕۆ چین گەورەترین هاوبەشی بازرگانی شانشینی سعودیە و پەرەسەندنی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات زۆر لە هاوکارییە ئابووری و بازرگانییەکانی نێوانیاندا ڕەنگدانەوەی هەبووە. بەشداری کردووە لە قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی کە لە ساڵی 2023دا بگاتە زیاتر لە 100 ملیار دۆلاری ئەمریکی.
چین بە شێوەیەکی سەرەکی نەوتی خاو لە سعودییەوە هاوردە دەکات و شانشینی سعودییە بە گەورەترین دابینکەری نەوت دادەنرێت بۆ چین و ڕۆژانە نزیکەی یەک ملیۆن و 700 هەزار بەرمیل نەوت هەناردە دەکات. وەبەرهێنانەکانی چین لە شانشینی سعودییە 55 ملیار دۆلاری تێپەڕاندووە. بەپێی ڕاپۆرتێکی “edgemiddleeast”، چین لە ساڵی 2023دا 16.8 ملیار دۆلاری وەبەرهێنانی لە سعودییە کردووە، لەکاتێکدا لە ماوەی ساڵی 2022دا 1.5 ملیار دۆلار وەبەرهێنانی کردووە، ئەمەش بە پشتبەستن بە زانیارییەکانی بانکی ئیمارات ئێن بی دی، هەروەها پڕۆژەکانی پیشەسازی ژێرخانی و وزە و پترۆکیمیایی دەگرێتەوە.
لە بەرامبەردا شانشینی سعودییە وەبەرهێنانی لە کۆمەڵێک پڕۆژەدا کرد لە ناوخۆی چین، لەوانە وەبەرهێنان لە کەرتی تەکنەلۆژیا و گواستنەوە. هەروەها لە مانگی حوزەیرانی ئەمساڵدا، ڕیاز میوانداری “کۆنفرانسی بازرگانی عەرەبی-چینی”ی کرد، کە زیاتر لە 3600 بەشداربووی تێدابوو. تەنها دوو هەفتە دوای ئەوە، سعودیە شاندێکی گەورەی بە سەرۆکایەتی وەزیری ئابووری سعودیە ڕەوانەی کۆنفرانسی “هاوینی داڤۆس” لە چین کرد.
جگە لەم زەبروزەنگە، چین وەک میوانی فەخری سعودییەی بانگهێشتی “پێشانگای وەبەرهێنان و بازرگانی لانژۆ چین” کرد، کە لە 7 تا 10ی تەمموزی ئەمساڵ بەڕێوەچوو. وەزارەتی وەبەرهێنانی سعودیە داوای لە کۆمپانیاکان کرد کە بەشداری چالاکانە لە پێشانگە و کۆشکی سعودیە بە ناونیشانی “وەبەرهێنان لە سعودیە” بکەن.
هەروەها سعودیە و چین چەندین ڕێککەوتنیان واژۆکرد بۆ بەرزکردنەوەی هاوکارییەکان لە کەرتی وزەدا، لەنێویاندا پڕۆژەکانی وزەی نوێبووەوە. شانشینی سعودیە هەوڵدەدات “دیدگای 2030” بەدەستبهێنێت، کە ئامانجی کەمکردنەوەی پشتبەستن بە نەوت و بەرەوپێشبردنی بەکارهێنانی وزەی نوێبووەوەیە، لەکاتێکدا چین هەوڵدەدات دابینکردنی وزەی پێویست بۆ گەشەپێدانی ئابووریی خۆی دەستەبەر بکات. لەڕاستیدا، لەم دواییانەدا ڕێککەوتنێک لە نێوان کۆمپانیای چینی تی سی ئێڵ ژۆنگ هوان بۆ تەکنەلۆژیای وزەی نوێبووەوە، کۆمپانیای وزەی نوێبووەوەی تاوتین و کۆمپانیای پیشەسازی دیدگای سعودیە واژۆکرا بۆ دامەزراندنی کۆمپانیایەکی وەبەرهێنانی هاوبەش کە پاڵ بە خۆجێییکردنی بەرهەمهێنانی چیپی فۆتۆڤۆڵتایکەوە بنێت لە شانشینی سعودیە عەرەبستان. بەپێی ڕێککەوتنەکە، کۆی قەبارەی وەبەرهێنان لە پڕۆژە هاوبەشەکەدا نزیکەی 2.08 ملیار دۆلارە.
هاوکاری سیاسی و دیپلۆماسی
شانشینی و چین لە ئاستێکی بەرزدا لە پرسە نێودەوڵەتی و ناوچەییەکان هاوکاری دەکەن. پەیوەندی سیاسی نێوان هەردوو وڵات لەسەر بنەمای ڕێزگرتن لە سەروەری نەتەوەیی و خۆبەدوورگرتن لە دەستوەردان لە کاروباری ناوخۆ دامەزراوە. هەروەها هەردوو وڵات له کۆڕه نێودەوڵەتییەکانی وەک نەتەوە یەکگرتووەکان و ڕێکخراوی هاریکاری ئیسلامیدا پشتیوانی ئاڵوگۆڕی پێدەکەن و چین ڕۆڵی سەرەکی هەبوو له ناوبژیوانی نێوان سعوودیه و ئێران، ئەمەش بووه هۆی گەیشتن به جۆرێک له کۆدەنگی له نێوان ئەو دوو وڵاتە که به شدارییان کرد لە چەسپاندنی سەقامگیری، کەمکردنەوەی گرژییەکان و بەرزکردنەوەی ئاسایشی ناوچەکە.
سەردان و لوتکەی فەرمی
زانراوە کە لە مانگی ئازاری ساڵی 2017 شا سەلمان بن عەبدولعەزیز سەردانێکی فەرمی بۆ چین ئەنجامدا، لەوێ لەگەڵ شی جینپینگ سەرۆکی چین کۆبووەوە لە میانی سەردانەکەدا 14 ڕێککەوتن و یاداشتی لێکتێگەیشتن واژۆ کرا، کە بریتی بوون لە هاریکاری لە بوارەکانی وزە، وەبەرهێنان و زانست و تەکنەلۆژیا.
پێشتر پارێزەری کۆچکردووی دوو مزگەوتی پیرۆز، شا عەبدوڵڵا بن عەبدولعەزیز، لە ساڵی 2006 بە فەرمی سەردانی چینی کردبوو، ئەو سەردانە خاڵی وەرچەرخان بوو لە پتەوکردنی پەیوەندییە دوو قۆڵییەکان، و گفتوگۆی لەگەڵ سەرکردایەتی چین لەخۆگرتبوو و شایەتحاڵی واژۆکردنی چەند ڕێککەوتنێک بوو لە بوارەکانی وزە و بازرگانی و وەبەرهێنان. هەروەها محەمەد بن سەلمان شازادەی جێنشینی سعودیە لە شوباتی 2019 لە چوارچێوەی گەشتەکەی بۆ ئاسیا سەردانی چینی کرد لەم سەردانەدا 35 ڕێککەوتننامەی هاوکاری لە نێوان هەردوو وڵات بە بەهای زیاتر لە 28 ملیار دۆلار واژۆ کرا، هەروەها کێڵگەکانی نەوت، وزەی نوێبووەوە، پترۆکیمیایی، و گواستنەوەی لەخۆگرتبوو.
پاشان لە مانگی کانوونی دووەمی ساڵی 2022دا، شی جینپینگ، سەرۆکی چین سەردانێکی مێژوویی بۆ ڕیاز ئەنجامدا، لەوێ بەشداریی لە “لوتکەی ڕیاز”دا کرد، کە سەرکردەکانی وڵاتانی ئەنجومەنی هاوکاری کەنداو و چین کۆکردەوە. ئەم لوتکەیە تیشک خرایە سەر پتەوکردنی پەیوەندییە ئابوری و بازرگانی و ئەمنییەکانی نێوان هەردوولا و لەو ماوەیەشدا چەندین ڕێککەوتن لە بوارەکانی وزە و ژێرخانی ئابووری و تەکنەلۆجیا واژۆ کران.
سەردانێکی دیکەی بەرچاو سەردانی وەزیری دەرەوەی چین بوو بۆ سعودیە لە مانگی ئازاری 2021، کە تیایدا باس لە هاوکارییەکانی بەرەنگاربوونەوەی پەتای Covid-19 و پتەوکردنی پەیوەندییە ئابوورییەکان کرا وەزیری وزەی سعودیە لە تشرینی دووەمی 2021، سەردانی چینی کرد. لەو کاتەدا ڕێککەوتننامە بۆ بەرزکردنەوەی هاوکاری لە بوارەکانی وزەی پاک و تەکنەلۆژیای هایدرۆجین واژۆ کرا.
دیدگای ستراتیژی و حیساباتی داهاتوو
بەرەو گەیشتن بە “دیدگای 2030”، کە لە ڕێگەیەوە سعودیە ئامانجی هەمەچەشنکردنی ئابوورییەکەی و پەرەپێدانی کەرتە نوێیەکانی وەک وزەی نوێبووەوە و تەکنەلۆژیایە، گرنگیدانی سعودیە لەسەر بەهێزکردنی پەیوەندی لەگەڵ پەکین وەک بەشێک لە ستراتیژییەکی هەمەلایەنە بۆ بەهێزکردنی ئابووری نیشتمانی و گەشەپێدانی بەردەوام بەدەست بهێنرێت.
لەو چوارچێوەیەشدا سعودیە لە ساڵی 2021 پەیوەندی بە ڕێکخراوی هاریکاری شەنگەهایەوە کرد، ئەمەش ڕەنگدانەوەی خواستی ئەو ڕێکخراوە بۆ پتەوکردنی پەیوەندییە ئابووری و ئەمنییەکان لەگەڵ وڵاتانی ئاسیا. ئەم هەنگاوە پێگەی سعودیە وەک لایەنگرێکی سەرەکی دەستپێشخەری پشتێن و ڕێگا بەهێز دەکات، هەروەها ئاسۆی نوێ بۆ هاوکاری لە چەندین بواردا دەکاتەوە، لەوانە بازرگانی، وەبەرهێنان و ژێرخانی ئابووری.
ڕۆشنبیری و پەروەردە و پڕۆژەی هاوبەش
لەڕاستیدا پەیوەندییە کولتوورییە دووقۆڵییەکان گەشەیەکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە، کە نوێنەرایەتی دەکرێت بە واژۆکردنی کۆمەڵێک ڕێککەوتننامەی ڕۆشنبیری و پەروەردەیی ئەم ڕێککەوتنانە بریتین لە ئاڵوگۆڕی خوێندکاران و توێژەران و ڕێکخستنی بۆنە کولتوورییە هاوبەشەکان. لە ساڵی 2019 سعودیە “سەنتەری مەلیک عەبدوڵڵا بن عەبدولعەزیز بۆ لێکۆڵینەوە لە زمانی عەرەبی” لە پەکین کردەوە بۆ بەرزکردنەوەی ئاڵوگۆڕی کولتووری و زمانەوانی لە نێوان ئەو دوو گەلەدا.
هەروەها له هەوڵێکدا بۆ بەرزکردنەوەی هاریکاری دوو قۆڵی، له سەردانی شازادەی جێنشینی محەمەد بن سەلمان بۆ پەکین ڕێککەوتن کرا که زمانی چینی وەک پرۆگرامی خوێندن له هەموو ئاستەکانی پەروەردە لە شانشینی سعودیە بکرێتەوە. ئەم هەنگاوە جگە لە پتەوکردنی پەیوەندییە کولتووری و بازرگانییەکان، ئامانجی ڕەخساندنی دەرفەتی نوێیە بۆ خوێندکارانی سعودیە. ئەمەش پاڵپشتی لە ئامانجەکانی “دیدگای 2030” دەکات، دەرگای هاوکاری لە بوارەکانی زانستی و بازرگانیدا دەکاتەوە، دەرفەتێک بۆ ڕەخساندنی 50 هەزار هەلی کار بۆ مامۆستایانی سعودیە دەڕەخسێنێت، هەروەها توانای سعودیە بەرز دەکاتەوە بۆ سوودوەرگرتن لە ئابووری چین، کە خزمەت بە گەشتیاری و ئامانجە بازرگانییەکانی شانشینی یەکگرتوو، لەوانەش ڕاکێشانی 20 ملیۆن گەشتیاری چینی.
یەکێک لە دیارترین پڕۆژە هاوبەشەکانی نێوان سعودیە و چین، پڕۆژەی شاری ئابووری جازان و پڕۆژەکانی دیکە لە چوارچێوەی دەستپێشخەریی ” پشتێن و ڕێگا”دایە. لە ئێستادا کۆمپانیا چینییەکان بەشدارن لە جێبەجێکردنی پڕۆژەی ژێرخانی گەورە لە شانشینی سعودیە، وەک پڕۆژەی زەبەلاحی “NEOM” کە دامەزراوەکانی لە باکووری ڕۆژئاوای سعودیە دروستکراوە و پێشبینی دەکرێت تا ساڵی 2026، 450 هەزار کەس لەخۆبگرێت. یەکێک لە پێشهاتەکانی ناو “NEOM” ناسراو بە “هێڵەکە” زۆرترین سەرنجی وەرگرتووە بەهۆی ئەوەی یەکەم شاری تەواو داخراوە بە درێژی 170 کم و پانی 200 مەتر و بەرزی 500 مەتر.
تەکنەلۆژیا و داهێنان
لە لایەکی ترەوە هاوکاری لە بوارەکانی تەکنەلۆجیا و داهێنان یەکێکە لە پایە سەرەکییەکانی پەیوەندییەکانی سعودیە و چین، بەو پێیەی شانشینی یەکگرتوو هەوڵدەدات هاوبەشی خۆی لەگەڵ چین لە بوارەکانی زیرەکی دەستکرد و تەکنەلۆژیای دیجیتاڵی و وزەی پاکدا بەهێزتر بکات. لەم چوارچێوەیەدا هواوی بەشداری کرد لە دروستکردنی تۆڕی نەوەی پێنجەم، تۆڕی بنەڕەتی بۆ گواستنەوەی زانیاری، سەنتەری داتا، پلاتفۆرمی هەور، و پلاتفۆرمی زیرەکی دەستکرد لە شاری NEOM ی سعودیە کۆمپانیای چینی “Pony.ai” بۆ ئۆتۆنۆم شۆفێریکردن بە بەهای 100 ملیۆن دۆلار لە سندوقێکی وەبەرهێنانی سەر بە شارەکە وەرگرتووە.
جگە لەوەش هەردوولا کۆمپانیایەکی هاوبەشیان لە کۆمپانیای NEOM دامەزراندووە کە بریتییە لە بەلەمێکی تاکسی ئۆتۆنۆم (Robotaxi) و سەنتەری بەرهەمهێنان و بەرهەمهێنان و لێکۆڵینەوە بۆ لێخوڕینی ئۆتۆنۆم.
هەروەها تەکنەلۆژیای داهوا بەشداری کرد لە دروستکردنی ناوەندێکی بەرهەمهێنانی تەکنەلۆژیای بەردەوام لە شانشینی یەکگرتوو. کۆمپانیایەکی هاوبەشی لەگەڵ کۆمپانیای ئالات دامەزراند کە بە تەواوی لەلایەن سندوقی وەبەرهێنانی گشتیەوە خاوەندارێتی دەکرێت، بۆ دامەزراندنی کۆمپانیای نوێی “AI Visio Technology Co., Ltd.” ژێرخانی شارەکان. چەندین ڕێککەوتننامە واژۆ کران کە پاڵپشتی ئەم هاوکارییە دەکەن، وەک یاداشتنامەی لێکتێگەیشتن لە نێوان شاری شا عەبدوڵڵا بۆ وزەی ئەتۆمی و نوێبووەوە و کۆمپانیای وزەی ئەتۆمی چین بۆ بەرزکردنەوەی توێژینەوە و پەرەپێدان لە بواری وزەی نوێبووەوە.
پەرەپێدانی ژێرخانی و پڕۆژەی گەورە
لە کۆتاییدا، بەڵام کەمترین شت نییە، لە چوارچێوەی هاوکارییەکانی سعودیە و چین لە پڕۆژە گەورەکاندا، دەستپێشخەری پشتێن و ڕێگا سەکۆیەکی بنەڕەتییە بۆ بەرزکردنەوەی هاوکاری لە ژێرخانی ئابووریدا. لە پێشەنگی ئەم پڕۆژانەدا، وەک پێشتر ئاماژەمان پێدا، شاری “NEOM” هەیە، کە تێیدا ژمارەیەک کۆمپانیای گەورەی چینی بەشداری دەکەن، لەوانە “کۆمپانیای کارەبای چین” و “کۆمپانیای بیناسازی و ئەندازیاری چین”. زانراوە کە لە بواری ئاو و کشتوکاڵدا لایەنی سعودی پێشوازی لە هاتنە ناوەوەی کەرتی تایبەتی چینی کرد بۆ هاوبەشییەکی ڕاستەوخۆ لەگەڵ کەرتی تایبەتی سعودیە بۆ سوودوەرگرتن لەو دەرفەتە وەبەرهێنانانەی کە لە شانشینی سعودیە لەبەردەستدایە لە بوارەکانی وێستگەکانی شووتی ئاوی خوێدا ، ئاوی خواردنەوە، هێڵەکانی گواستنەوەی ئاو، وێستگەی پاککردنەوەی ئاوەڕۆ، و بەنداوەکان ڕێکخستنی چالاکییە بازرگانییەکان لە نێوان نوێنەرانی کەرتی تایبەت لە هەردوو وڵات بۆ گفتوگۆکردن لەسەر ئەگەرەکانی وەبەرهێنان لە کەرتی کشتوکاڵ و پیشەسازییەکانی کشتوکاڵی و خۆراک، و پەرەپێدانی پڕۆژەکانی وەبەرهێنانی کشتوکاڵی.
گرنگیدانی سعودیە لەسەر بەهێزکردنی پەیوەندی لەگەڵ پەکین وەک بەشێک لە ستراتیژییەکی هەمەلایەنە بۆ بەهێزکردنی ئابووری نیشتمانی و بەدەستهێنانی گەشەسەندنی بەردەوام دیارە
هاوبەشی نێوان سعودیە و چین دەرفەتێکی گەورەیە بۆ بەرزکردنەوەی هاوکاری لە چەند بوارێکی گرنگدا. هاوکاری لە وزەی پاک و داهێنانی تەکنەلۆژی دەرفەتەکان دەڕەخسێنێت بۆ پشتگیریکردن لە ئامانجەکانی سعودیە لە گەیشتن بە “دیدگای ٢٠٣٠” و زیادکردنی بەکارهێنانی وزەی بەردەوام، وە وەبەرهێنان لە پڕۆژە گەورەکانی وەک “NEOM” ئاسۆی فراوان بۆ گەشەپێدانی بەردەوام دەکاتەوە و گەشەی هاوبەش بەرز دەکاتەوە.
لە بوارەکانی تەکنەلۆجیا و داهێناندا، هاوکاری لە کەرتەکانی زیرەکی دەستکرد و تەکنەلۆجیای دیجیتاڵیدا توانای سعودیە بۆ گەیشتن بە ئامانجە تەکنەلۆژییەکانی بەرز دەکاتەوە، پەیوەندییە ئابوورییەکانی نێوان هەردوو وڵات پتەوتر دەکات، لە لایەکی دیکەشەوە ئاڵوگۆڕی کولتووری و پەروەردە پەیوەندییە مرۆییەکان بەرز دەکاتەوە و زیادکردنی هاوکاری نێوان هەردوو گەل.
بەڵام هاوبەشییەکە ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبێتەوە کە ڕەنگە کاریگەری لەسەر پەیوەندییە دوولایەنەکان هەبێت ئەم تەحەددایانە بریتین لە گرژییە جیۆپۆلیتیکییە نێودەوڵەتییەکان کە پێویستیان بە حیکمەت و تێڕوانینێکی زیاترە بۆ ئەوەی دووربکەوێتەوە لە ناکۆکی بەرژەوەندییەکان، هەروەها هەڵاوسانی ئابووری جیهانی کە ڕەنگە کاریگەری لەسەر قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی و وەبەرهێنان هەبێت. گومانی تێدا نییە کە جیاوازییە کولتووری و سیاسییەکان پێویستیان بە بەرزکردنەوەی گفتوگۆ و لێکتێگەیشتن هەیە و گەیشتن بە گەشەپێدانی بەردەوام پێویستی بە هەماهەنگی نێوان پڕۆژە هاوبەشەکان و دڵنیابوون لە گونجانیان لەگەڵ ستانداردە ژینگەییەکان هەیە.
لە داهاتوودا، چاوەڕوان دەکرێت هاوکاری لە وزەی پاکدا زیاد بکات – و پڕۆژەکانی وەک “NEOM” هاندەرێکی گەورەن بۆ بەرزکردنەوەی وەبەرهێنانی چینی لە شانشینی – هەروەها لە ڕێگەی چڕکردنەوەی بۆنە کولتوورییەکان و ئاڵوگۆڕی پەروەردەیی، هیوادارە پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو گەلەکە بەهێزتر دەبن، و هاوکارییەکانی داهاتوو دەتوانێت بوارە ئەمنییەکانی وەک بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و ئاسایش لەخۆبگرێت بۆ بەرزکردنەوەی سەقامگیری ناوچەیی و نێودەوڵەتی. لەڕاستیدا پشتگیری سعودیە بۆ دەستپێشخەریی “پشتێنە و ڕێگا” بەشدار دەبێت لە بەهێزکردنی ژێرخانی و گواستنەوە لە نێوان چین و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بە لەبەرچاوگرتنی گونجانی هاوبەشییەکە لەگەڵ ئاستەنگە ئابووری و جیۆسیاسییە جیهانییەکان بە گرتنەبەری ستراتیژی نەرم و نیان.
پەیوەندییەکانی سعودیە و چینی ئەمڕۆ مۆدێلێکە بۆ هاوبەشییەکی ستراتیژی یەکگرتوو کە لەسەر بنەمای بەرژەوەندی هاوبەش و دیدگای داهاتووە لەگەڵ پەرەسەندنی زیاتری ئەم هاوبەشییە، پێشبینی دەکرێت پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات لە بوارە جیاجیاکاندا گەشەسەندنی زیاتری هەبێت. کە خزمەت بە پێگەی ئەوان دەکات لەسەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی. لە کۆتاییدا، هاوبەشی نێوان سعودیە و چین تەنیا بە پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان سنووردار نییە، بەڵکو درێژدەبێتەوە بۆ بەشداریکردن لە سەقامگیری و گەشەسەندنی ئابووری جیهانی بە گشتی. ئەم هاوبەشییە مۆدێلێکی سەرکەوتووی هاوکاری نێودەوڵەتی بەرجەستە دەکات کە لەسەر بنەمای گەیشتن بە بەرژەوەندییە هاوبەشەکان دامەزراوە. کە بەشدارە لە بەهێزکردنی ئاشتی و سەقامگیری جیهانی. لێرەدا دیدگای ستراتیژی هەردوو وڵات و پابەندبوونیان بە داهێنان و هاوکارییەوە بەتایبەتی دەردەکەون، بۆ کردنەوەی دەرگای نوێ بۆ گەشەپێدان و لێکتێگەیشتن و هاوکاری نێوان گەل و کولتوورە جیاوازەکان.
