لین جیان وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی چین ڕایگەیاند، لە بەیاننامەکەی کۆمەڵەی حەوت جارێکی تر بابەتگەلێکی پەیوەندیدار بە چین وروژاندەوە و وڵاتەکەی بە تۆمەتی بێ بنەما تۆمەتبار کرد کە بنەمای ڕاستی و بنەمای یاسایی و هیچ هەستێکی ئەخلاقی تێدا نەبوو، بەیاننامەکەی بە قسەی ناشرین و پڕ لە خۆبەزلزانین و لایەنگری و درۆ وەسفکرد.
لین ئەو قسانەی لە میانەی کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی ئاساییدا کرد لە وەڵامی لێدوانێکی سەرکردەکانی کۆمەڵەی حەوت کە تیایدا سەرنجی نابەرپرسانە سەبارەت بە دۆخی گەرووی تایوان و هەروەها لەسەر پرسەکانی پەیوەست بە دەریای ڕۆژهەڵاتی چین، دەریای باشووری چین، هۆنگ کۆنگ، شینجیانگ و شوزانگ کە لەچین پێی دەوترێت “توانای بەرهەمهێنانی زیادە”.
لین جیان وتی؛ ئەو کۆمەڵەیە نوێنەرایەتی جیهان ناکەن، ئەو حەوت وڵاتە تەنها لەسەدا 10ی دانیشتوانی جیهان پێکدەهێنن. ئاماژەی بەوەشکرد، ساڵ لە دوای ساڵ پشکەکەی لە ئابووری جیهانیدا بەردەوام لە دابەزیندایە، ئاماژەی بەوەشکرد، ئەگەر کۆبکرێنەوە، بەشدارییەکانی لە گەشەی ئابووری جیهانیدا کەمترە لە چین.
لین ئاماژەی بەوەشکرد، کۆمەڵەکە لەمێژە لە ئامانجە سەرەتاییەکەی خۆی دوورکەوتووەتەوە کە هەماهەنگییە بەمەبەستی گەیشتن بە سەقامگیری لە ژینگەی ئابووری جیهانیدا، و تادێت بووەتە ئامرازێکی سیاسی بۆ بەردەوامیی باڵادەستی ئەمریکا و ڕۆژئاوا، کۆمەڵەکە یاسا و بڕیارەکانی خۆی دادەنێت لە سەرووی ئامانج و بنەماکانی میساقی نەتەوە یەکگرتووەکان و یاسای نێودەوڵەتییەوە، هەروەها توانای نوێنەرایەتیکردنی جیهان و متمانەی خۆی لە نێو کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا لەدەستداوە.
وتەبێژەکە دەڵێت: کە کۆمەڵەکە دژی ڕەوتی جیهانی گەشەسەندنی ئاشتیانە کاردەکات و وتی لەکاتێکدا کۆمەڵەکە بانگەشەی پاراستنی ئاشتی جیهانی دەکات، بەڵام بەردەوامە لە کێشانی هێڵەکان بەدرێژایی جیاوازی ئایدۆلۆژیا و بەهاکان، گێڕانەوەی درۆینەی “دیموکراسی بەرامبەر بە ستەمکاری” گەورەتر دەکات، فۆرم بلۆکە تایبەتەکان، هاندانی ڕووبەڕووبوونەوەی نێوان کوتلەکان و تەقاندنەوە لە ئاگرەکەدا، خۆدزینەوە لە بەرپرسیارێتی لە ململانێ ناوچەییەکان، ناردنی کەشتی و فڕۆکەی سەربازی بۆ ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن بۆ وروژاندنی گرژییەکان، چەکدارکردنی تایوان بۆ هەڕەشەکردن لە ئاشتی و سەقامگیری لە گەرووی تایوان.
لین وتی: ئەم هەنگاوە هەڵانە کە نەزمی نێودەوڵەتی تێکدەدەن و زیان بە ئاشتی و ئاسایش دەگەیەنن، تادێت لەلایەن هێزەکانی چاکە لە جیهاندا سووکایەتی پێدەکرێن و ڕەتدەکرێنەوە.
ناوبراو ڕوونی کردەوە: “G7 چیتر لەسەر ڕێڕەوی ڕاست نییە بۆ گەیشتن بە هاریکاریی بردنەوە” لەم ساڵانەی دواییدا ئەمریکا چەندین جار لە چەمکی ئاسایشی نیشتمانی تێپەڕاندووە، ڕێوشوێنەکانی کۆنتڕۆڵکردنی هەناردەکردنی خراپ بەکارهێناوە، سزای تاکلایەنەی سەپاندووە، بەشێوەیەکی شەڕانگێزانە پەیڕەوی کردووە کۆمپانیا چینییەکان، و هانی هاوپەیمانەکانی دا بۆ ئەوەی هەمان هەنگاوی هەڵە بنێن، کە بە شێوەیەکی جددی بنەماکانی ئابووری بازاڕ و کێبڕکێی دادپەروەرانە پێشێل دەکات و سیستەمی ئابووری و بازرگانی نێودەوڵەتی تێکدەدات.
ناوبراو ڕایگەیاند کە ئیدیعاکانی کۆمەڵەکە سەبارەت بە چین کە پێی دەوترێت بە بەناو “توانای بەرهەمهێنانی زیادەڕۆیی” بە ڕاستی و یاساکانی ئابووری پشتگیری ناکرێن، ئەوە تەنها بیانوویەکە، پارێزگاریکردن و هەوڵە جیهانییەکان بۆ گواستنەوەی سەوز و کەم کاربۆن و هاوکاری لە وەڵامدانەوەی کەشوهەوادا تێکدەدات.
لین ئاماژەی بەوەدا کە کۆمەڵەکە بەڕاستی بەرپرسیارە لە “زۆرکردنی ئابووری” چونکە بەردەوامە لە بەسیاسیکردن و چەککردنی بازرگانی، ئەمەش نوێنەرایەتی پاشەکشەیەک دەکات بۆ جیهانگیری کە تێیدا بەرژەوەندی وڵاتان لە ئێستاوە بە قووڵی یەکگرتووە و وتی کە “ئەم جۆرە هەڵسوکەوتانە لە کۆتاییدا بەرهەمی پێچەوانەی دەبێت.
CGTN
